Horen, zien, masseren en zwijgen!
Therapeuten en masseurs die te maken krijgen met een nieuwe cliënt nemen in de meeste gevallen eerst een anamnese of intake-gesprek af. Informatie verzamelen over de (massage)wensen en eventuele klachten is daarbij het doel. Daarnaast wordt er vaak ook nog wat informeler gekeuveld en tasten beide partijen op zo’n manier elkaar nog wat verder af, dit alles ter verdere inventarisatie, maar dan op het persoonlijke vlak. Het letterlijke aftasten blijft echter voorbehouden aan de masseur of therapeut en kan daarna beginnen.
Aftasten en screenen
Het figuurlijke, formele en informele aftasten tijdens het gesprekje voorafgaand aan de behandeling levert een schat aan informatie op, voor beide partijen. De masseur of therapeut luistert en kijkt op een professionele manier naar de cliënt, op zoek naar verdere informatie die van belang kan zijn voor het behandelplan en de behandeling. De cliënt zoekt, meestal onbewust, naar informatie omtrent de professionaliteit van de behandelaar. Hierbij wordt gescreend wat de behandelaar precies zegt, hoe het behandelplan wordt neergezet en uitgelegd, hoe hij of zij zich gedraagt en hoe de omgeving, als verlengstuk van de behandelaar er uit ziet (zoals de behandelruimte, schone lakens en handdoeken, kleding van de behandelaar, etc.). Dit alles geeft een bepaald beeld van de professionaliteit van de therapeut en zal medebepalend blijken te zijn in het effect van de behandeling.
De klik als je geraakt wordt
Als de cliënt op de behandelbank is geïnstalleerd en de behandeling eenmaal is begonnen, dan gaat het gesprek meestal verder. Dat gesprek kan dan een informeel karakter hebben, maar kan ook een hele serieuze wending nemen. Informeel gaat het dan meestal over (natuurlijk) het weer, maar ook over het werk en/of de kinderen. Naarmate de behandeling vordert en de boel (huid, spieren, gewrichten) loskomt, wordt de kans dat er nog meer loskomt ook groter. Nog meer betekent dan dat er meer serieuze en persoonlijke verhalen loskomen. De cliënt krijgt dan steeds meer de behoefte en de neiging om de werkelijk belangrijke, dwarszittende zaken te delen met de persoon/behandelaar, die tijd voor hem of haar heeft en neemt en hem of haar (aan)raakt. Meestal gaat het dan ook over het werk of de kinderen maar dan in een andere context. Het fenomeen van geraakt worden door de behandelaar heeft zijn basis in de tot dan toe opgebouwde relatie. De tijd die daarvoor nodig is is variabel. Dat kan een kwartiertje zijn of een half uur, maar kan ook een klik op het eerste gezicht zijn. Dat gevoel van vertrouwen kan ook helemaal niet aanwezig zijn en de behoefte tot delen van persoonlijke informatie zal dan ook meestal uitblijven.
De kwaliteit van de professionele relatie met de behandelaar is voor de cliënt van zeer groot belang. Dit blijkt uit onderzoek naar de variabelen die patiënten belangrijk vonden bij een consult bij een arts of fysiotherapeut. Aandacht, luistervaardigheden, begrip, empathie en respect blijken veruit op nummer 1 te staan als het gaat om wat belangrijk wordt gevonden in een relatie met een arts of therapeut. Daarnaast is natuurlijk de inhoudelijke kennis, waarmee de behandelaars tot een ideale behandeling komen ook zeer belangrijk. Laten we deze twee zaken nu eens letterlijk apart nemen; dus ten eerste de professionele relatie met de behandelaar en ten tweede de behandeling.
Scheiding tussen relatie en behandeling
Zorg tijdens de intake of de anamnese al dat de toon wordt gezet. Straal aandacht, respect en begrip uit naar de cliënt, stem af op de cliënt, verzamel uitgebreid informatie én geef blijk van inhoudelijke vakkennis. Zorg dat je komt tot een strak behandelplan voor een optimale behandeling en deel dit voorafgaand aan de behandeling op een professionele, verbale wijze met de cliënt.
Genoeg gekletst nu. Behandel de cliënt volgens plan en laat je handen (en eventueel onderarmen, ellebogen en voeten) spreken. Leg de focus op het ondergaan en ervaren van de behandeling door de cliënt en het genieten dankzij het gevraagde lichaamsbewustzijn. Durf als therapeut te zwijgen en wees geconcentreerd op het geven van een professionele behandeling. Als de cliënt de behoefte heeft om te praten over persoonlijke zaken probeer dit dan, indien mogelijk, te beperken en bijvoorbeeld uit te stellen tot een moment na de behandeling of voorafgaand aan een volgende behandeling. Niet omdat je het niet wil of omdat het niet mag, maar omdat uit onderzoek (University of Wisconsin en Illinois, 2008) is gebleken dat door het tijdens de massagebehandeling praten over problemen of emoties van de cliënt, het therapeutisch effect van de behandeling minder positief wordt beïnvloed. Het gesprek beïnvloedde het effect van de behandeling niet, integendeel zelfs, maar het moment van praten bleek beter niet tijdens de behandeling plaats te vinden. Dit werd nog eens bevestigd door het feit dat de kwaliteit van de behandeling dan ook beter werd ervaren én als beter werd beleefd.
Spreken is zilver en masseren is goud.
