Dé vraag!
Tijdens de lessen en ook in de verschillende massagegroepen op facebook kom ik regelmatig de volgende vraag tegen: “Mag ik iemand masseren met …..(bijvoorbeeld een ‘hernia’, de ziekte van Crohn of kanker)?”
Deze vraag wordt vaak pas gesteld als de masseur of therapeut wordt geconfronteerd met een hulpvraag van een cliënt met de betreffende ziekte of aandoening en dan ook nog vaak pas nadat de behandelaar deze aankomende situatie eerst zelf een tijdje door zijn of haar gedachten heeft laten gaan.
Meestal is het dan zo dat als je na deze ’storm in je eigen brain’ zelf nog wat onzeker bent over deze situatie, je dan de hulp in roept van experts, collega’s of expert-collega’s. Hier is natuurlijk helemaal niets mis mee, maar misschien kun je zelf nog wat dieper in je brein duiken en daarna zelf tot een juiste beslissing komen. Ik zal proberen je wat extra stof tot nadenken te geven om daarmee je gedachten in de juiste richting te sturen.
Laten we de daartoe de gestelde vraag eens aan een nader onderzoek onderwerpen: “Mag ik iemand masseren met ……(bijvoorbeeld een ‘hernia’)?” Deze vraag bevat eigenlijk 3 factoren om verder over na te denken. Dat is ten eerste ‘de betreffende ziekte of aandoening’, ten tweede ‘het masseren’ en ten derde ‘iemand masseren met een hernia’. Naast deze 3 factoren mist er ook nog iets fundamenteels in de vraag, namelijk ‘het waarom’. Waarom wil diegene gemasseerd worden? Welk gevraagd effect dien je als masseur te bereiken? Waar betaalt de cliënt jou voor?
Laat ik beginnen met de eerste factor. Meestal is het zo dat als je geconfronteerd wordt met een ziekte of aandoening waar je net het fijne niet van weet, er een soort angst of onzekerheid optreedt met betrekking tot het geven van een behandeling. Deze onzekerheid neemt vaak nog toe als gevolg van een andere onzekerheid, namelijk die voortkomt uit je (vaak onhandige) basisideeën (illness beliefs) over deze ziekte of aandoening. Een mooi voorbeeld vind ik altijd ‘een hernia’. Veel mensen en dus ook masseurs, vinden een hernia een behoorlijk ernstige rugaandoening en zijn daarmee in de basis al wat angstig voor deze aandoening, zeker als iemand er ook al voor geopereerd is. Maar als je er meer kennis over hebt dan weet je dat het begrip ‘hernia’ een containerbegrip is en dat er een aantal verschillende vormen bestaat, waarvan de meeste heel goed voor therapie in aanmerking kunnen komen. Deze inhoudelijke kennis werkt twee kanten op, het maakt namelijk je eigen onhandige basisideeën (als gewoon mens) over een aandoening handiger èn het maakt je ook als masseur of therapeut zelfverzekerder. Het begint dus allemaal met vakkennis.
Dus vraag je jezelf ‘dé vraag’ af, kijk dan eerst in het vakje inhoudelijke kennis in je brein wat je er werkelijk van weet. Kijk daarnaast eens naar je eigen gevoel bij de betreffende aandoening. Heb je er ervaring mee bij bijvoorbeeld vrienden of kennissen? Ben je er wat bang voor of onzeker over? Doet het je wat? Is je gevoel (redelijk) neutraal of goed en je vakkennis op peil, dan stappen we gelijk over naar de volgende factor in het denkproces. Ben je er niet helemaal zeker over dan gaan we ook over naar stap twee. We zijn immers nog steeds aan het brainstormen.
De tweede factor geeft meestal weinig onzekerheid. Dit gaat namelijk over ‘het masseren’. Wat wel goed is om je hier af te vragen is wat er wordt bedoeld met ‘masseren’. Masseren is natuurlijk geen uniform begrip. Om dit even verder te verduidelijken: masseren bestaat uit verschillende technieken, zoals strijkingen, knedingen, fricties, tapotements, schuddingen. Als je alleen effleurages gebruikt in je behandeling ben je natuurlijk ook gewoon aan het masseren. Hetzelfde geld voor petrissages. Als je de spieren van iemand aan het kneden bent ben je gewoon aan het masseren. Het hoeft niet per se een combinatie van de technieken te zijn. Dus ‘dé vraag’ zou bijvoorbeeld ook kunnen zijn: “Mag ik iemand effleureren met ……?”
Daarnaast zijn er natuurlijk talloze vormen van massage. Sportmassage, bindweefselmassage, deep tissue massage, haptonomische massage, mindfulnessmassage, lomilomi, etc, etc. Dus ‘dé vraag’ zou ook kunnen zijn: “Mag ik iemand met de ziekte van Crohn een bindweefselmassage geven?”
En dan hebben we het nog niet eens over de intensiteit van de massage en de duur en de frequentie per week, etc. Dus als we zo even doorfilosoferen dan is de oorspronkelijke vraag behoorlijk onvolledig.
De derde factor (iemand masseren met een bepaalde aandoening of ziekte) hangt samen met het ontbrekende gedeelte in ‘dé vraag’, namelijk het waarom van de massage. De cliënt heeft, ook na enig denkwerk, bedacht zich bij jou te melden voor een behandeling. Let wel, er komt een cliënt bij je en niet ‘de ziekte van Crohn’ of ‘een hernia’! Deze cliënt heeft bedacht wel een massage te kunnen gebruiken. Ook het waarom van die massage zit in zijn of haar hoofd. Ik kan je uit ervaring vertellen dat er geen enkele cliënt bij je zal komen die je zal vragen om met jouw massage hem of haar van de ziekte van Crohn af te helpen. Het gevraagde effect zal zich echt beperken tot ontspannen, beter voelen of vitaliseren. Ik neem aan dat je niet lang hoeft na te denken als je wordt gevraagd om een cliënt van kanker te genezen met een massagebehandeling.
Het hiervoor genoemde ‘waarom’ van de massage zal je dus zeker door je hoofd moeten laten gaan. Is de hulpvraag ‘ontspanning’, dan kijk je als masseur of therapeut in je vakmatige rugzak en kijk je welke technieken of massagevormen je daarvoor ter beschikking hebt. Bepaal de intensiteit en duur van je behandeling en kijk of deze keuzes de aandoening nadelig kunnen beïnvloeden. Zo ja dan pas je je aan. Bijvoorbeeld alleen effleurages of alleen oppervlakkige technieken of alleen mindfulnessmassagetechnieken, of een korte behandeling of …… Nou ja, je begrijpt wel dat er ook een stukje logisch denken en keuzes maken van je wordt gevraagd (maar daar ben je hopelijk voor opgeleid en gediplomeerd?!), maar daar ging dit artikel juist over.
Denk tenslotte eens aan het volgende: Stel je voor dat jij (onverhoopt) de ziekte van Crohn hebt en je zit ’s avonds samen met je partner op de bank. Je vraagt je partner (een ‘leek’ op massagegebied) je een beetje (rustig) over je rug te wrijven (effleureren) ter ontspanning. Je partner stemt in en je gaat er eens goed voor liggen. Een kwartiertje later (meer zullen we je partner niet aandoen) voelt je rug heerlijk aan. Wie of wat had je partner kunnen tegenhouden?
Succes met leren en masseren.
